Reviews

Naked Pilot: The Human Factor in Aircraft Accidents by David Beaty

oryszczyszyn's review

Go to review page

4.0

Mimo, a może właśnie dlatego, że w przemysł lotniczy pakuje się co roku miliardy dolarów na coraz doskonalsze technologie zwiększające bezpieczeństwo, automatyzujące pracę maszyny, zwalniające pilota od konieczności podejmowania ryzykownych decyzji, przez cały czas za około 2 na 3 katastrofy lotnicze winę ponosi człowiek.

Książka Beaty’ego poświęcona jest błędom ludzkim w wypadkach lotniczych. Można ją w gruncie rzeczy potraktować jako przystępny podręcznik psychologii podejmowania decyzji, stresu, czynników ryzyka i grupowego myślenia. W większym stopniu, niż rzecz dedykowaną wprost lotnictwu.

Autor wychodzi ze słusznego założenia, że środowisko wysoce zautomatyzowanej maszyny, dowodzonej przez dwie-trzy osoby, z często kilkuset osobami na pokładzie, która za chwilę znajdzie się na wysokości 10 kilometrów, jest dla organizmu człowieka wysoce nienaturalne. Zostaliśmy ewolucyjnie ukształtowani w zupełnie innych warunkach, nie przyzwyczajeni do konieczności podejmowania tak wielu tak odpowiedzialnych decyzji, bez konieczności przebywania w tak długotrwałym stresie, zmęczeniu, presji otoczenia itd.

W związku z tym, błędy, o których pisze Beaty, odwołując się do udokumentowanych przypadków lotniczych, są nieuniknione. Autor wymienia i szczegółowo opisuje psychologiczne mechanizmy, które za nimi stoją: grupowe myślenie, złudzenia percepcji, konformizm, ślepe zaufanie technologii i wiele innych.

Beaty rysuje typowy psychologiczny portret pilota rejsowego “intuicyjny ekstrawertyk o osobowości aktywnej męskiej”, którego cechy z jednej strony predestynują osoby o tym typie do pracy w lotnictwie, z drugiej jednak strony mogą stanowić czynniki ryzyka: rozbudowane męskie ego, niechęć do poddawania się rozkazom i krytyce, skłonność do ryzyka, przyjmowanie na siebie zbyt wielkiej odpowiedzialności, podatność na uzależnienie od narkotyków itd.

Do książki warto zajrzeć nawet, jeśli nie lata się samolotami zbyt często. Poza całym kontekstem lotniczym pokazuje ona, jak silne są psychologiczne mechanizmy pchające ludzi do popełniania świadomych lub nieświadomych błędów i narażania często setek istnień ludzkich na śmiertelne zagrożenie. Nawet w dziedzinach, gdzie bezpieczeństwo jest traktowane jako absolutny priorytet, niewiele uwagi poświęca się tak zwanemu “czynnikowi ludzkiemu”, co – zdaniem autora – jest kluczowe w przeciwdziałaniu niebezpiecznym sytuacjom w powietrzu i na lądzie.

http://oryszczyszyn.wordpress.com/2013/08/13/david-beaty-pilot-naga-prawda-czynnik-ludzki-w-katastrofach-lotniczych/
More...