Scan barcode
hypocretin's review against another edition
5.0
I now have a top 3 favorite translations of Wang Wei's Deer Park, a poem I had not heard of prior to reading this book.
Genuinely a fantastic read; I learned a lot about Chinese poetry, about the practice of translation, and most unexpectedly (and delectably) about poetry world beef omfg.
Weinberger does a great job of teaching you about the poem slowly, peeling back detail by detail the depth of beauty and nuance to be found, so that you find yourself appreciating a good translation intuitively, and sense the clunkiness of a bad one before he even goes into his critical analysis. And boy, the analyses! So much personality, passion, and love goes into the essays, it was genuinely inspiring to read. When he loves a translation, his reverence and joy/affection is clear. And when he fucking hates one, the disdain is PALPABLE and it is objectively funny every time.
At all of 88 pages I can't recommend it enough, even if you don't know dick about Chinese poetry going in.
Genuinely a fantastic read; I learned a lot about Chinese poetry, about the practice of translation, and most unexpectedly (and delectably) about poetry world beef omfg.
Weinberger does a great job of teaching you about the poem slowly, peeling back detail by detail the depth of beauty and nuance to be found, so that you find yourself appreciating a good translation intuitively, and sense the clunkiness of a bad one before he even goes into his critical analysis. And boy, the analyses! So much personality, passion, and love goes into the essays, it was genuinely inspiring to read. When he loves a translation, his reverence and joy/affection is clear. And when he fucking hates one, the disdain is PALPABLE and it is objectively funny every time.
At all of 88 pages I can't recommend it enough, even if you don't know dick about Chinese poetry going in.
diogsis's review
5.0
A short read that puts you into the mind and thought process of both a translator and a poet, not much prior experience needed in either field.
Even though I'm not particularly interested in either profession, an extremely interesting read nonetheless, really shows and exemplifies how much thought goes into every word both while translating and while writing a poem, just fascinating.
Even though I'm not particularly interested in either profession, an extremely interesting read nonetheless, really shows and exemplifies how much thought goes into every word both while translating and while writing a poem, just fascinating.
sunny_platypus's review against another edition
funny
informative
fast-paced
5.0
Weinberger is succinct, sharp, and hilarious all in one. A must for anyone interested in poetic translation-as a reader or a writer.
mezzosherri's review
5.0
A slim volume that, as the title declares presents a quatrain by Tang dynasty poet Wang Wei (699-759) in 19 "servings": original calligraphic characters, transliteration, character-by-character translation, and then 16 translations ranging over 3 languages (1 Spanish, 2 French, and 13 English) and 60 years' of effort.
Weinberger's critiques of different translations are insightful across-the-board, and offer a delightful portion of snark when discussing some of the more unfortunate translation choices that have been made along the way. I don't think I've ever learned so much about the art and science of literary (especially poetic!) translation than I have from this wee book.
Weinberger's critiques of different translations are insightful across-the-board, and offer a delightful portion of snark when discussing some of the more unfortunate translation choices that have been made along the way. I don't think I've ever learned so much about the art and science of literary (especially poetic!) translation than I have from this wee book.
florismeertens's review against another edition
20 karakters, eindeloos veel vertalingen
Wat een briljant klein boekje is dit. Vol humor analyseert Weinberger de nuances van een dertigtal vertalingen van hetzelfde gedicht (in het Nederlands waarschijnlijk het beste te vertalen als Hertenkamp), bestaande uit slechts 4 zinnen en 20 Chinese karakters. Nu was ik dit in China welbekende gedicht reeds tegengekomen tijdens mijn college Klassiek Chinees, en toen trof de eenvoud ervan me al.
Kort gezegd gaat het gedicht over een berg zonder mensen erop, terwijl op de achtergrond nog wat stemmen te horen zijn. De avond valt, licht komt het bos (op de berg) binnen, en dit licht weerkaatst op het groene mos. Het wordt echter meestal niet als louter landschapspoëzie geïnterpreteerd. Wang Wei was een Boeddhistische geleerde, en de weerkaatsing op het mos kan gelezen worden als de verlichting van iemand die mediteert. Het licht reflecteert bij degenen die in hun geest afstand hebben genomen.
Het is helemaal geen lastig gedicht, in beeldspraak noch woordgebruik. Maar het gevoel is krachtig, en dat passend overbreng blijkt een gigantische uitdaging.
Door het kijken naar verschillende vertalingen brengt Weinberger meerdere interessante aspecten naar boven: de grammaticale nuance van het Klassiek Chinees, de ambiguïteit van Tang-poëzie, en bovenal de verschillen tussen de klassiek Chinese en de moderne Westerse literaire traditie. Want die verschillen moeten tot op zekere hoogte overbrugd worden in vertaling. en dat lukt vaak niet, vindt Weinberger.
Waar gaan de vertalers vaak de fout in? Ten eerste maken ze het te vaak persoonlijk. Ze maken de geïmpliceerde ik-persoon expliciet, en halen daarmee de objectieve focus uit het gedicht. Ten tweede proberen ze het eenvoudige taalgebruik bloemrijker te maken met nodeloos complexe woorden. Daarnaast hebben ze vaak geen oog voor de parallellie, die zo'n grote rol speelt in het knotvers. En de leukste fout is misschien wel hoeveel van de vertalers de laatste zin vermoeilijken door beelden te scheppen van hangende mossen in de bomen. Deze zijn enkel inheems in de Nieuwe Wereld, en Wang Wei kan deze dus nooit gezien hebben. Het is gewoon mos.
Maar andere grammaticaal en stilistisch correcte vertalingen zijn te droog, en weten de bezieldheid van het gedicht niet over te brengen. Het voelt niet geïnspireerd, voelt niet harmonieus, niet alomvattend, zoals het gedicht wel in het Chinees voor me klinkt. De 'verlichtende avondschemer' is in veel vertalingen slechts woord zonder beeld. Dan zijn er enkele vrije vertalingen die mogelijkerwijs helemaal niet luisteren naar wat er precies gezegd wordt, maar toch de geest meer kunnen vatten. Of ze maken het gedicht eigen, proberen het niet te imiteren, maar juist eigen invulling te geven. Als je het niet leest als een gedicht van Wang Wei, de 8e eeuwse Chinese schilder, musicus en dichter, mag het zeker een vernieuwende klank hebben.
De hoeveelheid grammaticaal incorrecte vertalingen verraste mij. Ik ben absoluut geen expert in Klassiek Chinees, maar woordvolgorde wordt regelmatig genegeerd, terwijl dat de grootste leidraad is voor het vertalen (dat wordt er flink ingestampt in je eerste jaar). Zo worden bijvoeglijke naamwoorden veranderd in bijwoorden en zelfstandige naamwoorden, zonder dat dat het begrip van de tekst vergroot.
Dit boek bood geweldig veel inzicht in de complexiteit van vertalen in het algemeen, en naar aanleiding van dit boek heb ik zelf ook geprobeerd een vertaling te maken. Het resultaat is als volgt:
Lege berg, geen mens in zicht
Toch klinken echo's van mensentaal.
Terugkerend licht betreedt het diepe woud;
Opnieuw weerkaatst ze op het groene mos.
Het is verbazingwekkend hoeveel vertaalkwesties er kunnen zijn in zo'n kort gedicht. Ik heb enkele kunnen oplossen maar de volgende nog niet:
1. Is het berg of bergen?
2. Ik heb bù jiàn niet als een werkwoord vertaald, omdat het statischer beter past in het gedicht, maar grammaticaal is dat mogelijk problematisch.
3. Moet ik 'nog' toevoegen in de tweede zin om de tegenstelling duidelijker te maken?
4. Is mensentaal te bloemrijk? Is het niet veel simpeler in het origineel?
5. Terugkerend is een lang woord, en maakt niet helemaal duidelijk dat het gaat om de avondschemer. Is er een passender woord te vinden?
6. Is 'betreedt' te gepersonificeerd? Kan het niet beter zijn 'treedt binnen' of 'komt binnen'? Of verandert dat het ritme van de zin?
7. Mag ik een ; gebruiken? Dient dat de grammaticaliteit of het ritme van het gedicht?
8. Is 'opnieuw' de beste woordkeus? 'Weer' kan niet omdat daarna weerkaatst wordt gebruikt. Mogelijk is er een ander woord?
9. Mag ik 'ze' gebruiken in de laatste zin? Is dat niet te persoonlijk? Is licht vrouwelijk? In het Chinees is de zon mannelijk, dus dat lijkt het tegen te spreken, maar in het Nederlands lijkt 'hij' contra-intuïtief.
10. Is het ritme in het algemeen nog duidelijk te merken?
Wat ik naar mijn idee wel heb opgelost:
1. De toon is mooi onpersoonlijk en afstandelijk gebracht.
2. De parallellie is goed overgebracht, omdat hij ook niet volledig is in het Chinees.
3. 'Woud' klinkt mooi afgelegen, meer dan bos.
4. 'Weerkaatsing' is een treffende formulering voor de Boeddhistische achtergrond van het gedicht.
5. Verlichting en natuurwaardering komen duidelijk tot uiting in de tekst.
In deze vertaling probeerde ik zo goed mogelijk de oorspronkelijke stijl en betekenis over te brengen. Als experiment heb ik ook een eigenzinnigere vertaling geschreven:
Lege bergen zien geen mensen (in zich)
Horen enkel de echo's van menselijke grammatica.
Avondzon, vallend, terug, door diepe wouden
Schijnt herlevend op ons, groenige mossen.
De bergen worden hier gepersonifieerd, om de 'onmenselijkheid' van het gedicht te benadrukken. 'In zich' is een woordspeling op mijn oorspronkelijke vertaling met 'in zicht' en een verwijzing naar de afgelegenheid van de lege bergen. 'Grammatica' is eigenlijk 语法, niet enkel 语, en dus niet helemaal correct, maar ik vond 'grammatica' goed verwijzen naar de menselijke drang naar regels en orde, en dat deze drang in de verte nog te horen is, omdat de mediterende nog niet volledig afstand heeft kunnen nemen van de menselijkheid.
Het gedicht heeft een vrij sterke conceptuele scheiding, dus ik heb een witregel ingevoegd.
In mijn eerste vertaling vond ik het lastig duidelijk te maken dat het om de avond ging, dus dat heb ik expliciet gemaakt. Daarnaast heb ik bewust gekozen voor een licht ongrammaticale opsomming die een staccato gevoel geeft. 'Vallend' impliceert dat het vanuit de hemel komt (de religieuze ingeving), 'terug' duidt op de cyclische aard van het leven. 'Herlevend' heeft een ambigu lijdend voorwerp gekregen (thematisch past het zowel bij de avondzon als bij ons). Tenslotte heb ik lekker subversief expres de ik-persoon toegevoegd aan het eind van het gedicht in plaats van in het begin. We zijn naar mijn idee veel meer het verlichte mos dan de eenling op de berg. We bevinden ons namelijk niet in het landschap; we zijn het landschap.
Het is misschien niet mogelijk om poëzie echt te vertalen. Kunst is echter zo vaak enkel het resultaat van onmogelijke en hoogmoedige ondernemingen. Aanrader voor iedereen, niet alleen sinologen.
Wat een briljant klein boekje is dit. Vol humor analyseert Weinberger de nuances van een dertigtal vertalingen van hetzelfde gedicht (in het Nederlands waarschijnlijk het beste te vertalen als Hertenkamp), bestaande uit slechts 4 zinnen en 20 Chinese karakters. Nu was ik dit in China welbekende gedicht reeds tegengekomen tijdens mijn college Klassiek Chinees, en toen trof de eenvoud ervan me al.
Kort gezegd gaat het gedicht over een berg zonder mensen erop, terwijl op de achtergrond nog wat stemmen te horen zijn. De avond valt, licht komt het bos (op de berg) binnen, en dit licht weerkaatst op het groene mos. Het wordt echter meestal niet als louter landschapspoëzie geïnterpreteerd. Wang Wei was een Boeddhistische geleerde, en de weerkaatsing op het mos kan gelezen worden als de verlichting van iemand die mediteert. Het licht reflecteert bij degenen die in hun geest afstand hebben genomen.
Het is helemaal geen lastig gedicht, in beeldspraak noch woordgebruik. Maar het gevoel is krachtig, en dat passend overbreng blijkt een gigantische uitdaging.
Door het kijken naar verschillende vertalingen brengt Weinberger meerdere interessante aspecten naar boven: de grammaticale nuance van het Klassiek Chinees, de ambiguïteit van Tang-poëzie, en bovenal de verschillen tussen de klassiek Chinese en de moderne Westerse literaire traditie. Want die verschillen moeten tot op zekere hoogte overbrugd worden in vertaling. en dat lukt vaak niet, vindt Weinberger.
Waar gaan de vertalers vaak de fout in? Ten eerste maken ze het te vaak persoonlijk. Ze maken de geïmpliceerde ik-persoon expliciet, en halen daarmee de objectieve focus uit het gedicht. Ten tweede proberen ze het eenvoudige taalgebruik bloemrijker te maken met nodeloos complexe woorden. Daarnaast hebben ze vaak geen oog voor de parallellie, die zo'n grote rol speelt in het knotvers. En de leukste fout is misschien wel hoeveel van de vertalers de laatste zin vermoeilijken door beelden te scheppen van hangende mossen in de bomen. Deze zijn enkel inheems in de Nieuwe Wereld, en Wang Wei kan deze dus nooit gezien hebben. Het is gewoon mos.
Maar andere grammaticaal en stilistisch correcte vertalingen zijn te droog, en weten de bezieldheid van het gedicht niet over te brengen. Het voelt niet geïnspireerd, voelt niet harmonieus, niet alomvattend, zoals het gedicht wel in het Chinees voor me klinkt. De 'verlichtende avondschemer' is in veel vertalingen slechts woord zonder beeld. Dan zijn er enkele vrije vertalingen die mogelijkerwijs helemaal niet luisteren naar wat er precies gezegd wordt, maar toch de geest meer kunnen vatten. Of ze maken het gedicht eigen, proberen het niet te imiteren, maar juist eigen invulling te geven. Als je het niet leest als een gedicht van Wang Wei, de 8e eeuwse Chinese schilder, musicus en dichter, mag het zeker een vernieuwende klank hebben.
De hoeveelheid grammaticaal incorrecte vertalingen verraste mij. Ik ben absoluut geen expert in Klassiek Chinees, maar woordvolgorde wordt regelmatig genegeerd, terwijl dat de grootste leidraad is voor het vertalen (dat wordt er flink ingestampt in je eerste jaar). Zo worden bijvoeglijke naamwoorden veranderd in bijwoorden en zelfstandige naamwoorden, zonder dat dat het begrip van de tekst vergroot.
Dit boek bood geweldig veel inzicht in de complexiteit van vertalen in het algemeen, en naar aanleiding van dit boek heb ik zelf ook geprobeerd een vertaling te maken. Het resultaat is als volgt:
Lege berg, geen mens in zicht
Toch klinken echo's van mensentaal.
Terugkerend licht betreedt het diepe woud;
Opnieuw weerkaatst ze op het groene mos.
Het is verbazingwekkend hoeveel vertaalkwesties er kunnen zijn in zo'n kort gedicht. Ik heb enkele kunnen oplossen maar de volgende nog niet:
1. Is het berg of bergen?
2. Ik heb bù jiàn niet als een werkwoord vertaald, omdat het statischer beter past in het gedicht, maar grammaticaal is dat mogelijk problematisch.
3. Moet ik 'nog' toevoegen in de tweede zin om de tegenstelling duidelijker te maken?
4. Is mensentaal te bloemrijk? Is het niet veel simpeler in het origineel?
5. Terugkerend is een lang woord, en maakt niet helemaal duidelijk dat het gaat om de avondschemer. Is er een passender woord te vinden?
6. Is 'betreedt' te gepersonificeerd? Kan het niet beter zijn 'treedt binnen' of 'komt binnen'? Of verandert dat het ritme van de zin?
7. Mag ik een ; gebruiken? Dient dat de grammaticaliteit of het ritme van het gedicht?
8. Is 'opnieuw' de beste woordkeus? 'Weer' kan niet omdat daarna weerkaatst wordt gebruikt. Mogelijk is er een ander woord?
9. Mag ik 'ze' gebruiken in de laatste zin? Is dat niet te persoonlijk? Is licht vrouwelijk? In het Chinees is de zon mannelijk, dus dat lijkt het tegen te spreken, maar in het Nederlands lijkt 'hij' contra-intuïtief.
10. Is het ritme in het algemeen nog duidelijk te merken?
Wat ik naar mijn idee wel heb opgelost:
1. De toon is mooi onpersoonlijk en afstandelijk gebracht.
2. De parallellie is goed overgebracht, omdat hij ook niet volledig is in het Chinees.
3. 'Woud' klinkt mooi afgelegen, meer dan bos.
4. 'Weerkaatsing' is een treffende formulering voor de Boeddhistische achtergrond van het gedicht.
5. Verlichting en natuurwaardering komen duidelijk tot uiting in de tekst.
In deze vertaling probeerde ik zo goed mogelijk de oorspronkelijke stijl en betekenis over te brengen. Als experiment heb ik ook een eigenzinnigere vertaling geschreven:
Lege bergen zien geen mensen (in zich)
Horen enkel de echo's van menselijke grammatica.
Avondzon, vallend, terug, door diepe wouden
Schijnt herlevend op ons, groenige mossen.
De bergen worden hier gepersonifieerd, om de 'onmenselijkheid' van het gedicht te benadrukken. 'In zich' is een woordspeling op mijn oorspronkelijke vertaling met 'in zicht' en een verwijzing naar de afgelegenheid van de lege bergen. 'Grammatica' is eigenlijk 语法, niet enkel 语, en dus niet helemaal correct, maar ik vond 'grammatica' goed verwijzen naar de menselijke drang naar regels en orde, en dat deze drang in de verte nog te horen is, omdat de mediterende nog niet volledig afstand heeft kunnen nemen van de menselijkheid.
Het gedicht heeft een vrij sterke conceptuele scheiding, dus ik heb een witregel ingevoegd.
In mijn eerste vertaling vond ik het lastig duidelijk te maken dat het om de avond ging, dus dat heb ik expliciet gemaakt. Daarnaast heb ik bewust gekozen voor een licht ongrammaticale opsomming die een staccato gevoel geeft. 'Vallend' impliceert dat het vanuit de hemel komt (de religieuze ingeving), 'terug' duidt op de cyclische aard van het leven. 'Herlevend' heeft een ambigu lijdend voorwerp gekregen (thematisch past het zowel bij de avondzon als bij ons). Tenslotte heb ik lekker subversief expres de ik-persoon toegevoegd aan het eind van het gedicht in plaats van in het begin. We zijn naar mijn idee veel meer het verlichte mos dan de eenling op de berg. We bevinden ons namelijk niet in het landschap; we zijn het landschap.
Het is misschien niet mogelijk om poëzie echt te vertalen. Kunst is echter zo vaak enkel het resultaat van onmogelijke en hoogmoedige ondernemingen. Aanrader voor iedereen, niet alleen sinologen.
dancerstalon's review
funny
informative
inspiring
reflective
A fantastic essay that deepened my understanding of both poetry and translation, with a charming level of snark and a genuinely beautiful conclusion. Highly recommended for anyone with an interest in nature poetry or linguistics.
starlake's review against another edition
funny
informative
reflective
every non fiction book should be like this
hrbumga's review
4.0
An extremely interesting look at poetry, translation, culture, and implication. I think it would’ve been interesting to have a conclusion at the end wherein the essayist takes a holistic look at the interpretations. He does draw comparison here and there between the different translations, but a final portion comparing what he deems the best and most lacking translations would’ve been a nice end.