Scan barcode
A review by philosophie
The Damned (La Bas) by Joris-Karl Huysmans
4.0
Το μυθιστόρημα του Joris-Karl, ή George, Huysmans, εκδόθηκε αρχικά σε εφημερίδα σε συνέχειες το 1891 και μολονότι πολλοί συντηρητικοί αναγνώστες αντέδρασαν λόγω των σοκαριστικών σκηνών που περιέχονταν στο έργο, η εφημερίδα L'Écho de Paris τους αγνόησε συνεχίζοντας την κυκλοφορία. Η βασική υπόθεση του έργου αφορά το σατανισμό στη σύγχρονη Γαλλία, του fin de siècle, και πρόκειται για ένα μυθιστόρημα σταθμός στο κίνημα της παρακμής.
Το όνομα του κεντρικού πρωταγωνιστή μπορεί να είναι βγαλμένο, όπως ισχυρίζονται μελετητές του Huysmans, από ένα σιδηροδρομικό χρονοδιάγραμμα, αφού Durtal είναι το όνομα ενός χωριού 300 χλμ. νοτιο-δυτικά του Παρισιού, εντούτοις η μορφή του μοιάζει να καθρεφτίζει τον ίδιο το συγγραφέα. Το Là-bas ωστόσο δεν είναι αυτοβιογραφικό έργο, αλλά η απεικόνιση όσων επιλέγει ο ίδιος ο συγγραφέας να αποκαλύψει για τον εαυτό του. Ο Durtal είναι ένας χαμηλών τόνων, ντροπαλός και συνεσταλμένος συγγραφέας που ασχολείται με την αισθητική αναζήτηση, λογοτεχνική ή μη, είναι ένας επιβεβαιωμένος εργένης που σπάνια προβληματίζεται με παρορμήσεις της λίμπιντό του, ένας κυνικός ορθολογιστής που αναλώνεται στο να χλευάζει τις πεποιθήσεις και τις πρακτικές της εποχής του. Πρόκειται για το πώς ο Huysmans φανταζόταν τον εαυτό του, καθώς ο ίδιος ήταν ένας δημόσιος υπάλληλος, που απολάμβανε το ποτό, που είχε έναν εξαιρετικά ευρύ κύκλο φίλων και γνωστών (πολλοί εκ των οποίων συμπεριλήφθηκαν μέσα στο μυθιστόρημα), που ταλανιζόταν από οικονομικά προβλήματα και, τέλος, του οποίου η στάση απέναντι στο «au-delà», το υπερπέραν, με τις όποιες εκφάνσεις του, ήταν ακόμη πιο ασαφής από αυτή του alter ego του.
Το κείμενο ωστόσο του Huysmans ενδιαφέρει περισσότερο στη βάση του ιδεολογικού υπόβαθρου της παρακμής. Πιο συγκεκριμένα, η κατεξοχήν θεματολογία του ρεύματος του ρομαντισμού καταργείται, παύει η εξύψωση της φύσης, της συναισθηματικής φόρτισης, και στη θέση τους κυριαρχεί το ανήθικο, η κοινωνική τοιχογραφία της πόλης χωρίς στολίδια. Σύγχρονο με τον νατουραλισμό, το κίνημα της παρακμής εξαίρει τον μποεμισμό, τον μυστικισμό και τη διαστροφή, την υπερβολή και το παράξενο, ενώ η έλξη προς το μακάβριο καταλήγει μανιέρα και εξαντλείται στο συγκεκριμένο έργο, με τον πρωταγωνιστή να αηδιάζει από την κενότητα και τη χυδαιότητα του σύγχρονου κόσμου και ταυτόχρονα να ερευνά τον υπόκοσμο και τις σατανιστικές λειτουργίες.
Το όνομα του κεντρικού πρωταγωνιστή μπορεί να είναι βγαλμένο, όπως ισχυρίζονται μελετητές του Huysmans, από ένα σιδηροδρομικό χρονοδιάγραμμα, αφού Durtal είναι το όνομα ενός χωριού 300 χλμ. νοτιο-δυτικά του Παρισιού, εντούτοις η μορφή του μοιάζει να καθρεφτίζει τον ίδιο το συγγραφέα. Το Là-bas ωστόσο δεν είναι αυτοβιογραφικό έργο, αλλά η απεικόνιση όσων επιλέγει ο ίδιος ο συγγραφέας να αποκαλύψει για τον εαυτό του. Ο Durtal είναι ένας χαμηλών τόνων, ντροπαλός και συνεσταλμένος συγγραφέας που ασχολείται με την αισθητική αναζήτηση, λογοτεχνική ή μη, είναι ένας επιβεβαιωμένος εργένης που σπάνια προβληματίζεται με παρορμήσεις της λίμπιντό του, ένας κυνικός ορθολογιστής που αναλώνεται στο να χλευάζει τις πεποιθήσεις και τις πρακτικές της εποχής του. Πρόκειται για το πώς ο Huysmans φανταζόταν τον εαυτό του, καθώς ο ίδιος ήταν ένας δημόσιος υπάλληλος, που απολάμβανε το ποτό, που είχε έναν εξαιρετικά ευρύ κύκλο φίλων και γνωστών (πολλοί εκ των οποίων συμπεριλήφθηκαν μέσα στο μυθιστόρημα), που ταλανιζόταν από οικονομικά προβλήματα και, τέλος, του οποίου η στάση απέναντι στο «au-delà», το υπερπέραν, με τις όποιες εκφάνσεις του, ήταν ακόμη πιο ασαφής από αυτή του alter ego του.
Το κείμενο ωστόσο του Huysmans ενδιαφέρει περισσότερο στη βάση του ιδεολογικού υπόβαθρου της παρακμής. Πιο συγκεκριμένα, η κατεξοχήν θεματολογία του ρεύματος του ρομαντισμού καταργείται, παύει η εξύψωση της φύσης, της συναισθηματικής φόρτισης, και στη θέση τους κυριαρχεί το ανήθικο, η κοινωνική τοιχογραφία της πόλης χωρίς στολίδια. Σύγχρονο με τον νατουραλισμό, το κίνημα της παρακμής εξαίρει τον μποεμισμό, τον μυστικισμό και τη διαστροφή, την υπερβολή και το παράξενο, ενώ η έλξη προς το μακάβριο καταλήγει μανιέρα και εξαντλείται στο συγκεκριμένο έργο, με τον πρωταγωνιστή να αηδιάζει από την κενότητα και τη χυδαιότητα του σύγχρονου κόσμου και ταυτόχρονα να ερευνά τον υπόκοσμο και τις σατανιστικές λειτουργίες.