A review by vtijms
The Next Revolution: Popular Assemblies and the Promise of Direct Democracy by Murray Bookchin

Een inspirerende bundel essays, die tussen analyse en praktijk in blijft zweven, maar terloops wel alle historische pijnpunten van 'the Left' raakt. Bookchin houdt het overigens niet bij kritiek, maar stelt een synthese tussen anarchisme en marxisme voor: zijn libertair municipalisme, waarin een confederatie van direct democratisch georganiseerde communes een alternatief biedt voor de natiestaat.

Als introductie tot de ideeën van Bookchin werkt deze bundel heel goed, maar de essays zijn wel duidelijk geschreven voor de eigen beweging. Verwacht hier geen krachtige argumenten tegen kapitalisme of voor vrijheid: dit is voor lezers die al geloven dat directe democratie en zelfbestuur mogelijk en noodzakelijk zijn en dat het afschaffen van accumulatie en markt hier onlosmakelijk mee verbonden zijn.

Voor die lezers heeft Bookchin echter wel stevige woorden. De essays komen uit de jaren negentig en het begin van de 21ste eeuw, en Bookchin uit veel kritiek op de dan nog opkomende identity politics en het antiglobalisme. Die kritiek komt er in het kort op neer dat activisten volgens Bookchin te weinig gronding in geschiedenis en theorie hebben om effectief te zijn, doordat ze zich af laten leiden door tijdelijke protesten of randverschijnselen.

Daarnaast moet het proces waarmee Bookchins beoogde samenleving tot stand komt zorgvuldig worden uitgevoerd. Er zijn nieuwe structuren nodig om weerbarstig te blijven tegen de 'bourgeois state', er moet actief gestreden worden tegen interne verdeeldheid op basis van (communale, maar ook sociale of etnische) identiteiten en er zijn omkeerbare vormen van leiderschap nodig. Om dat allemaal te bereiken biedt Bookchin enige gereedschappen: hij beschrijft waarom meerderheidsbeslissingen wenselijk zijn, welke eisen gesteld moeten worden aan vertegenwoordigers van geconfedereerde communes en stelt op deze manier wat belangrijke randvoorwaarden voor zijn libertair municipalisme voor.

Als je het idee van libertair municipalisme interessant vindt, is dit een prikkelende verzameling essays.