A review by dinhanhthi
Einstein: His Life and Universe by Walter Isaacson

4.0

Xem xong bộ phim Genius nhưng vẫn còn nhiều điều thắc mắc về cuộc đời của thiên tài Einstein, tôi quyết định đọc quyển sách của Walter Isaacson (phim dựa trên sách này) để có cái nhìn chính xác hơn.

Có đọc mới thấy Einstein cũng rất đời thường. Cái ca từ "thiên tài" gán cho ông làm cho chúng ta cảm thấy rằng ông thuộc một lĩnh vực khác, không phải là con người bình dị như chúng ta. Những gì phi thường, những gì thông minh nhất, tốt nhất về mặt trí óc thì mới có thể ví với ông. Nhưng không, ông cũng là con người như chúng ta mà thôi, xét về mặt cảm giác.

Ông vẫn bị cám dỗ bởi tình yêu trai gái. Người con gái truyền thống, xinh đẹp, gia đình hai bên đồng ý lại không yêu, đi yêu người con gái kém xinh, lại thêm dị tật nhưng bù lại được cái thông minh, cá tính. Một thanh niên tiêu biểu, cảm thấy bị hứng thú bởi cái chưa đạt được hơn là cái bị an bài.

Thành công của ông một phần ở cái tính xem trời bằng vung, hoài nghi tất cả, ở cái trí tưởng tượng quá ư là phong phú của mình. Nếu ở thời nay, ông sẽ bị trù dập không thương tiếc. Ngày ấy ông cũng bị trù dập tương tự nhưng cái duyên đã đưa ông đến vinh quang.

Là một sinh viên hay cúp học, thích học một mình, học những gì mình thích. Là sinh viên bị hầu hết các giáo sư ghét bỏ và cố tình cho điểm tệ và có điểm tốt nghiệpt thấp nhất trong những người tốt nghiệp. Ra trường thì chật vật với việc kiếm việc làm để phải đi làm gia sư trong một thời gian cũng hơi dài. Chưa có việc mà còn phải chịu áp lực từ gia đình vụ tình yêu, người yêu thì lại có thai ngoài giá thú,... Nói chung quá trời cái có thể ảnh hưởng đến suy nghĩ, cuộc sống của một chàng trai mới lớn. Vậy mà cái ngông của ông đã giúp ông vượt qua tất cả. Hoặc là thành một kẻ bất tài, tàn nhẫn, hoặc là trở thành một thiên tài.

Đọc xong tác phẩm, và một phần nào đấy chịu ảnh hưởng bởi diễn xuất trong phim, tôi thấy cuộc đời của Einstein khá buồn nếu xét riêng về khía cạnh cuộc sống không khoa học của ông. Nếu bỏ hết tất cả, bao gồm quan hệ bạn bè, gia đình, vợ con, chỉ xét về khía cạnh khoa học, nghiên cứu thì có lẽ ông là người hạnh phúc nhất thế gian. Có một sự đối lập không nhỏ giữa hai khía cạnh này trong cuộc đời của ông, ông phải chọn và ông đã chọn một trong hai điều ấy.

Khó khăn ai mà chả phải trải qua?
Để có thể vĩ đại, đôi khi phải bị rất nhiều người ghét.
Suy cho cùng đời sau chỉ nhớ cái mà bạn làm được. Tùy vào độ lớn của cái làm được ấy mà họ xem những tính xấu của bạn là một điều thú vị hay một việc chỉ trích.

---

Có lẽ bạn sẽ thắc mắc là tại sao Walter Isaacson lại có thể biết được một cách tường tận cuộc đời cũng như những suy nghĩ, tâm lý, tính cách của Einstein và các nhân vật liên quan thời đó? Lý do là bởi ông dựa trên những bức thư tay được chính Einstein và những người thời ấy viết cho nhau. Thời đó việc viết thư tay rất thịnh hành và giống như một thói quen vậy, nó cũng giống như việc nhắn tin qua facebook, chat chit hiện giờ. Nói thêm rằng bên phương Tây, dù ngành viễn thông lẫn CNTT phát triển mạnh nhưng họ vẫn giữ truyền thống dùng thư giấy khá nhiều (thường là dùng cho mục đich hành chính, bảo mật).

Ngoài ra ông còn dựa vào những quyển tiểu sử trước đó đã được viết về Einstein. Có những quyển tiểu sử do chính những người có họ hàng gần với Einstein viết ra, điển hình là con rể của ông vàcon rể của người vợ thứ hai.

---

PS. Phim của đài National Geographic có làm sai một tình tiết so với sách, giai đoạn yêu nhau của Einstein và Mileva Maric (người vợ đầu tiên của ông).