A review by gijshuppertz
Het civilisatieproces. Sociogenetische en psychogenetische onderzoekingen by Norbert Elias

4.0

Het Civilisatieproces: Sociogenetische en psychogenetische onderzoekingen uit 1939 (Über den Prozeß der Zivilisation: soziogenetische und psychogenetische Untersuchungen) van Norbert Elias. Een meesterwerk uit de sociologie van de vorige eeuw. In dit boek probeert Elias te achterhalen waarom wij bepaalde fatsoensnormen hebben en ons gedragen op de manier waarop wij doen. Hij analyseert dit enerzijds op maatschappelijk vlak in zijn Sociogenetische studie, hier ziet hij een proces van vervlechting binnen de middeleeuwse samenleving dat uiteindelijk vormt in de monarchieën van afgelopen eeuwen. Deze vervlechting gaat gepaard met een grotere wederzijdse afhankelijkheid van de burgers en een afname in geweld. Gezien men steeds meer afhankelijk is van elkaars steun en leeft van zijn reputatie behoort iedereen zich aan steeds strengere fatsoensnormen te houden. Als middeleeuwse krijger kon je je buurman nog neerslaan in een ruzie, maar aan het hof is dit zeker niet meer mogelijk. Elias traceert deze vorderende fatsoensnormen door het lezen van verschillende boeken die beschrijven hoe men zich moet gedragen. Het lezen van deze boeken is soms hilarisch om te lezen, zo beschrijft Elias dat je in de middeleeuwen wel gal mocht spugen, maar dan alleen als je er vervolgens op ging staan, want anders was het onbeschoft, kan je het je voorstellen in de tegenwoordige tijd? Hier start Elias zijn psychogenetische studie, waarin hij ziet dat mensen zich de fatsoensnormen steeds meer zijn gaan internaliseren door de grotere wederzijdse afhankelijkheid.

Een boek dat je aan het denken zet over hoe ons gedrag tot stand komt en ons gene in sommige momenten niet natuurlijk is, maar cultureel tot stand is gekomen. Genoeg om over na te denken! Mocht deze analyse je interesseren, kijk dan vooral op mijn uitgebreidere videoanalyse; https://youtu.be/N4JbDmZMYqQ