A review by ethelserth
Αντίο, γλυκιά μου by Raymond Chandler

4.0

Θα χαρακτήριζα τον Ρέημοντ Τσάντλερ κλασικό. Όντας ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της αστυνομικής λογοτεχνίας, ένας εκ των πατριαρχών του hard-boiled υποείδους, με τα έργα του να έχουν μεταφραστεί σε πάμπολλες γλώσσες, με τα περισσότερα από αυτά να έχουν μεταφερθεί στην μεγάλη οθόνη κατά την χρυσή εποχή του Hollywood και με τον Φίλιπ Μάρλοου, τον πρωταγωνιστή των περισσότερων βιβλίων του να έχει μετατραπεί στο αρχέτυπο του σκληρού ιδιωτικού ντετέκτιβ, ο χαρακτηρισμός αυτός δεν φαίνεται υπερβολικός.

Με μια ζωή που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μυθιστορηματική, ο Τσάντλερ άρχισε να ξαναγράφει στα σαράντα του. Να ξαναγράψει, ναι, καθώς έχοντας κλασσικές σπουδές, είχε δοκιμάσει την τύχη του στον λογοτεχνικό στίβο στη δεκαετία των είκοσι του, χωρίς επιτυχία. Αναγκάστηκε να ξανά προσπαθήσει, όταν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης έφυγε από τη πετρελαϊκή εταιρεία που δούλευε. Ξεκίνησε σαν άγνωστος συγγραφέας μικρών ιστοριών μυστηρίου για το pulp περιοδικό Μαύρη Μάσκα και τελικά γνώρισε την επιτυχία και την αναγνώριση, που ξεκίνησε όταν εξέδωσε την πρώτη του νουβέλα ο Μεγάλος Ύπνος, την ιστορία που πρωτοεμφανίστηκε και το άλτερ έγκο του, ο Φίλιπ Μάρλοου.

Τα βιβλία του, ανήκουν στο hard-boiled είδος, την “σκληρή αστυνομική” λογοτεχνία, που χαρακτηρίζεται από σκληρό ρεαλισμό, την διαφθορά της κοινωνίας και συχνά των αρχών και ηθικά γκρίζους, ήρωες και αντιήρωες, που συχνά θα πάρουν τον νόμο στα χέρια τους. Ο γενικός και πιθανότατα αυθαίρετος αυτός ορισμός, ίσως θυμίζει το είδος του νουάρ που μοιράζεται αρκετά από τα στοιχεία του hard-boiled· οι διαφορές των δύο αυτών αλληλεπικαλυπτόμενων ειδών βρίσκονται στην εστίαση, καθώς το νουάρ στρέφεται προς τα μέσα και στην ψυχολογία και τις εσωτερικές συγκρούσεις των χαρακτήρων ενώ το hard-boiled εστιάζει στην διαφθορά των κοινωνικών θεσμών.

Ο Τσάντλερ, με το λογοτεχνικό του υπόβαθρο, ντύνει το hard-boiled με εξαιρετικές περιγραφές και μια λόγια γλώσσα ασυνήθιστη για τα pulpy περιοδικά, ενώ δίνει στον πρωταγωνιστή του ένα φιλοσοφικό/ρομαντικό υπόβαθρο που κρύβεται πίσω από την μάσκα του σκληρού, άγριου ντετέκτιβ. Για το λογοτεχνικό στυλ του συγγραφέα και για τα θέματα που κρύβονται πίσω από τις εξαιρετικές ιστορίες του, έχουν γραφτεί πολλές αναλύσεις, σίγουρα πολύ καλύτερες από τι θα μπορούσε να συντάξει ο γράφων εδώ. Μια τέτοια μελέτη είναι η Γοητεία του Ρέημοντ Τσάντλερ, του Ανδρέα Αποστολίδη, ο οποίος αναλύει σε βάθος τα θέματα και τα μοτίβα του συγγραφέα και η οποία συνοδεύει την εξαιρετική έκδοση του Αντίο, Γλυκιά μου, από τις εκδόσεις Άγρα.

Το Αντίο, γλυκιά μου, είναι η δεύτερη νουβέλα με πρωταγωνιστή τον Φίλιπ Μάρλοου. Τίποτα δεν φαίνεται να πάει καλά για τον απένταρο ιδιωτικό ντετέκτιβ, ο οποίος βρίσκεται μπλεγμένος στις έρευνες της αστυνομίας όταν γίνεται μάρτυρας ενός φόνου που διέπραξε ο Μαλλόυ, ένας τεράστιος σε διαστάσεις, πρώην κατάδικος που αποφυλακίστηκε μετά από οχτώ χρόνια και αναζητά την πρώην κοπέλα του. Ταυτόχρονα και σε μια άσχετη φαινομενική υπόθεση, ενώ συνοδεύει έναν bon viveur σε μια ανταλλαγή λίτρων με μια συμμορία κακοποιών, ο πελάτης του πεθαίνει και ο ίδιος βρίσκεται χτυπημένος και κακοποιημένος να δίνει και πάλι εξηγήσεις στην αστυνομία.

Ο ιδιωτικός ντετέκτιβ που θα αρχίσει να ξετυλίγει το κουβάρι των δύο φαινομενικά ασύνδετων υποθέσεων, σύντομα θα βρεθεί αντιμέτωπος με τον υπόκοσμο της Καλιφόρνιας, αλλά και με τους διεφθαρμένους εκπροσώπους του νόμου που καλύπτουν τα νώτα του, ενώ στο πλάι του θα βρεθούν δύο γυναίκες που κρύβουν τα δικά τους, σκοτεινά μυστικά.

Δεν αποτελεί έκπληξη ότι το Αντίο, Γλυκιά μου, έχει μεταφερθεί τρεις φορές στην οθόνη και μια στο ραδιόφωνο. Η ιστορία είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές του είδους και σίγουρα από τις πιό απολαυστικές, χάρη στη πρόζα του Τσάντλερ και την καυστική ματιά που δίνει στον πρωταγωνιστή του. Αν και τα σημερινά κοινωνικά αντανακλαστικά και ευαισθησίες, μπορεί να κάνουν, κυρίως τους αμύητους, να αποκηρύξουν αβίαστα τον σκληρό, ανδρικό κόσμο της Καλιφόρνιας του 40’ και γενικότερα του hard-boiled μυθιστορήματος, το Αντίο, Γλυκιά μου, σε συνδυασμό με την εξαιρετική μελέτη του Αποστολίδη, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να γνωρίσουν αυτό το είδος.