Scan barcode
mvuijlst's reviews
803 reviews
Bedlam, Vol. 1 by Ryan Browne, Frazier Irving, Nick Spencer, Riley Rossmo
Twee vreemde boekjes die al tien jaar op mij stonden te wachten.
Fillmore Press was vroeger Madder Red, een bijzonder maar dan ook bijzonder psychopatisch slechte slechterik. Dan gebeurde er iets waardoor hij geen kwaad meer kan of wil doen — wat daar precies voor zorgde, wordt in een aantal memorabele scènes verteld en kan misschien het best als Lynchiaans omschreven worden, met een stuk Kronenberg erbij — en nu wil hij de politie helpen bij het zoeken naar seriemoordenaars.
De hoofdstukken Fillmore-helpt-politie en Madder Red-in-het-verleden wisselen elkaar af, en ik vind het spijtig dat er geen Vol. 3 kwam, want er was zeker nog materiaal voor.
Ik twijfel tussen 3 en 4 sterren: het is beter dan verwacht, maar minder dan echt goed — 3.25, 3.5, zoiets. Het verhaal is niets nieuws, het Fillmore/Madder is een doorslag van The Joker, het detectivepersonage waar hij mee samenwerkt is bordkarton, de tekeningen doen hun werk maar zijn niet om naar huis over te schrijven.
En toch had het iets. ‘t Is alsnog 4 sterren geworden, maar dan wel een zeer kleine vier sterren.
4.0
Twee vreemde boekjes die al tien jaar op mij stonden te wachten.
Fillmore Press was vroeger Madder Red, een bijzonder maar dan ook bijzonder psychopatisch slechte slechterik. Dan gebeurde er iets waardoor hij geen kwaad meer kan of wil doen — wat daar precies voor zorgde, wordt in een aantal memorabele scènes verteld en kan misschien het best als Lynchiaans omschreven worden, met een stuk Kronenberg erbij — en nu wil hij de politie helpen bij het zoeken naar seriemoordenaars.
De hoofdstukken Fillmore-helpt-politie en Madder Red-in-het-verleden wisselen elkaar af, en ik vind het spijtig dat er geen Vol. 3 kwam, want er was zeker nog materiaal voor.
Ik twijfel tussen 3 en 4 sterren: het is beter dan verwacht, maar minder dan echt goed — 3.25, 3.5, zoiets. Het verhaal is niets nieuws, het Fillmore/Madder is een doorslag van The Joker, het detectivepersonage waar hij mee samenwerkt is bordkarton, de tekeningen doen hun werk maar zijn niet om naar huis over te schrijven.
En toch had het iets. ‘t Is alsnog 4 sterren geworden, maar dan wel een zeer kleine vier sterren.
Machines Like Me by Ian McEwan
Het is allemaal waar, dat dit boek die vragen stelt. Maar wat een teleurstellend voorspelbare vragen, en wat een nog meer teleurstellend voorspelbare antwoorden.
Ik vond het niet sharp en nauwelijks unsettling. Ik vond de slagaders niét geblokkeerd met research en back story, integendeel, het was allemaal maar wat geneuzel in de marge. En de vraag die gesteld wordt is banaal. Het antwoord nog meer.
medium-paced
- Plot- or character-driven? Character
- Strong character development? No
- Loveable characters? No
- Diverse cast of characters? No
- Flaws of characters a main focus? Yes
2.0
Grr. Ik had dit boek gekozen op basis van de eerste zin van de blurb: “Britain has lost the Falklands war, Margaret Thatcher battles Tony Benn for power and Alan Turing achieves a breakthrough in artificial intelligence.”
Hoezee alternatieve geschiedenis! Plezier gegarandeerd!
Neen dus. Ik begon eraan te lezen en het werd redelijk snel duidelijk dat het verdomme literatuur is. Ik werd er zowaar opstandig van. Ik had ontspanning verwacht in een andere wereld dan de mijne, en ik kreeg een zielig personage met zielige gedachten in een zielige relatie in een wereld die misschien wel iets anders is dan de mijne maar even zielig.
De blurb eindigt met dit:
Ian McEwan’s subversive and entertaining new novel poses fundamental questions: what makes us human? Our outward deeds or our inner lives? Could a machine understand the human heart? This provocative and thrilling tale warns of the power to invent things beyond our control.
Het is allemaal waar, dat dit boek die vragen stelt. Maar wat een teleurstellend voorspelbare vragen, en wat een nog meer teleurstellend voorspelbare antwoorden.
⁂
Charlie is 32, verdient met wisselend succes zijn brood met speculeren op de beurs en is niet echt verliefd maar bon op de tien jaar jongere Miranda. Hij hoopt dat als ze maar lang genoeg bij elkaar blijven en regelmatig eens seks hebben, ze uiteindelijk wel verliefd zullen worden en settlen voor elkaar. Zoals gezegd: zielig personage.
Hij erft op een bepaald moment veel geld en koopt één van de 25 eerste artificieel intelligente androïden.
Volgt een lang verhaal waar Adam de androïde clichématig groeit, verliefd wordt op Miranda, Charlie jaloers wordt, etc. etc.
Oh ja, en Miranda torst een geheim rond dat Adam al meteen ontdekt, want Adam heeft toegang tot alle data van de wereld of toch iets in die zin.
En er is ook nog iets met een kind adopteren.
⁂
Hier en daar stukken die ik goed vond. Veel meer dat ik met oogrollen en nauwelijks onderdrukt gegeeuw gelezen heb. Ik las op Wikipedia dit stuk review van the New York Times:
“It is not the first, or even the 10th, place to start reading McEwan if you’ve never encountered him before. Yet he’s such a masterly writer of prose and provocative thinker of thoughts that even his lesser novels leave marks. ‘Machines’ is a sharp, unsettling read, which—despite its arteries being clogged with research and back story—has a lot on its mind about love, family, jealousy and deceit. Ultimately, it asks a surprisingly mournful question: If we built a machine that could look into our hearts, could we really expect it to like what it sees?
Ik vond het niet sharp en nauwelijks unsettling. Ik vond de slagaders niét geblokkeerd met research en back story, integendeel, het was allemaal maar wat geneuzel in de marge. En de vraag die gesteld wordt is banaal. Het antwoord nog meer.
En bovendien: de althist is teleurstellend oppervlakkig. Even leek het interessant te worden, maar helaas. Slecht einde, ook.
Nee, niet aangeraden. Échte sciencefiction doet dit al decennia beter.
Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity, and Poverty by Daron Acemoğlu, James A. Robinson
Van het tweede voorbeeld, in de andere zin, had ik nog nooit gehoord, en ik ben content dat ik er nu wat meer over weet. Omdat de regio van het huidige Botswana leeg van bevolking en weinig economisch waardevol leek, heeft het slavernij en kolonisatie grotendeels vermeden. Bij de onafhankelijkheid hadden ze 100 mensen die middelbare school hadden gedaan en zes die verder gestudeerd hadden in het hele land. Maar de mensen die aan de macht kwamen hebben zichzelf niet gewoon in de plaats van de kolonisator dictator gemaakt, maar hun best gedaan om te zorgen voor degelijke instellingen en infrastructuur. Wat er nu voor zorgt dat zij zowat de meest stabiele democratie van heel Afrika zijn, en dat de diamanten die er gevonden werden niet voor burgeroorlog zorgden maar decennialang voor één van de hoogste economische groeipercentages ter wereld.
informative
medium-paced
2.5
De thesis van Acemoğlu en Robinson is bijzonder kort samen te vatten: waar institutioneel rijkdom uit het land / de mensen gezogen wordt en in handen van een kleine elite belandt, is er geen zekerheid, is er weinig of geen incentive voor innovatie of voor mensen om zichzelf te verbeteren, en falen naties. Waar instituties ervoor zorgen dat eigendomsrechten gerespecteerd worden, mensen gelijke kansen krijgen, en mensen beloond worden als ze risico’s nemen en investeren in nieuwe technologieën en vaardigheden, wordt rijkdom verdeeld onder de mensen, en bloeien naties.
Ze noemen het een extractive versus inclusive instellingen. In een extractive situatie is de kleine elite bang voor veranderingen en willen ze het status quo behouden en zeker creative desctruction vermijden. In een inclusive situatie is er ruimte voor een positieve feedback loop van innovatie en groei.
Ik vond twee voorbeelden het meest sprekend.
De commenda in Venetië was een formule waarbij een “sedentaire” partner al (of het grootste deel van) het geld in een onderneming zoals maritieme handel stak, terwijl de andere “reizende” partner het lijfelijke risico liep. De opbrengst van de onderneming werd zo verdeeld dat de reizende partner een veel groter deel van de opbrengst kreeg dan wat hij er geldelijk in stak. Op die manier konden mensen met weinig naam en faam zeer snel opklimmen in de maatschappij. De auteurs stellen dat het einde van dit systeem en meer specifiek de Serrata in 1297, het moment dat Venetië besliste dat lidmaatschap van de Grote Raad enkel nog erfelijk zou zijn, ervoor zorgde dat er Venetië sindsdien alleen maar minder groot is geworden: geen incentive meer om zichzelf te verbeteren, en een omslag weg van relatieve grote inclusiviteit. Gevolg:
De commenda in Venetië was een formule waarbij een “sedentaire” partner al (of het grootste deel van) het geld in een onderneming zoals maritieme handel stak, terwijl de andere “reizende” partner het lijfelijke risico liep. De opbrengst van de onderneming werd zo verdeeld dat de reizende partner een veel groter deel van de opbrengst kreeg dan wat hij er geldelijk in stak. Op die manier konden mensen met weinig naam en faam zeer snel opklimmen in de maatschappij. De auteurs stellen dat het einde van dit systeem en meer specifiek de Serrata in 1297, het moment dat Venetië besliste dat lidmaatschap van de Grote Raad enkel nog erfelijk zou zijn, ervoor zorgde dat er Venetië sindsdien alleen maar minder groot is geworden: geen incentive meer om zichzelf te verbeteren, en een omslag weg van relatieve grote inclusiviteit. Gevolg:
Today the only economy Venice has, apart from a bit of fishing, is tourism. Instead of pioneering trade routes and economic institutions, Venetians make pizza and ice cream and blow colored glass for hordes of foreigners. The tourists come to see the pre-Serrata wonders of Venice, such as the Doge’s Palace and the lions of St. Mark’s Cathedral, which were looted from Byzantium when Venice ruled the Mediterranean. Venice went from economic powerhouse to museum.
Van het tweede voorbeeld, in de andere zin, had ik nog nooit gehoord, en ik ben content dat ik er nu wat meer over weet. Omdat de regio van het huidige Botswana leeg van bevolking en weinig economisch waardevol leek, heeft het slavernij en kolonisatie grotendeels vermeden. Bij de onafhankelijkheid hadden ze 100 mensen die middelbare school hadden gedaan en zes die verder gestudeerd hadden in het hele land. Maar de mensen die aan de macht kwamen hebben zichzelf niet gewoon in de plaats van de kolonisator dictator gemaakt, maar hun best gedaan om te zorgen voor degelijke instellingen en infrastructuur. Wat er nu voor zorgt dat zij zowat de meest stabiele democratie van heel Afrika zijn, en dat de diamanten die er gevonden werden niet voor burgeroorlog zorgden maar decennialang voor één van de hoogste economische groeipercentages ter wereld.
⁂
Interessante dingen geleerd dus, zeker dat. Maar bij nader inzien is de thesis misschien net iets te banaal om er vele honderden pagina’s voorbeeld na voorbeeld na voorbeeld aan te hangen. Om de centrale gedachte voor te stellen en te ondersteunen, was een middelgroot essay ook voldoende geweest. Het boek springt bovendien zó vaak van de hak op de tak, waarbij de tak meestal de Engeland en dan vooral de Glorious Revolution is, dat het soms om van te duizelen is. Het voelt ook vaak aan alsof de auteurs gewoon weetjes willen geven, niet omdat zecentraal zijn aan de thesis of nodig om ze te onderbouwen, maar omdat ze ze nu eenmaal opgezocht hebben en het wel interessant is om te vermelden.
Engeland, Frankrijk, Egypte, Botswana, Japan, Brazilië, Mexico, Peru, Colombia, de Azteken en de Maya, Cortés en Pizarro, Jamestown en Roanoke, de dertien kolonies van de VS, Spanje en de Cortes en de Consitutie van Cádiz, patenten in de 17de eeuw in Engeland en in de 19de in de VS, Porfirio Diáz in 1880, Pinochet in de jaren 1970 en -80, het verschil tussen Bill Gates en Carlos Slim — en dan zit ik nog maar een paar tiental bladijden ver en heb ik een hele hoop discursussen overgeslagen.
Serieus: het boek springt van continent naar continent en van eeuw naar eeuw in zo ongeveer elke paragraaf. Niet dat ik er een groot probleem mee heb, maar het lijkt soms wat onnodig. En het maakt er niet echt een coherent verhaal verhaal van.
⁂
Er is weinig in te brengen tegen het centrale idee. Het vervelende, en de auteurs geven dat grid toe, is dat het weinig voorspellende waarde heeft: voor elk van de naties waar het slecht of goed gaat, had het ook goed of slecht kunnen gaan. Nadat ongeveer de helft van de bevolking stierf aan de pest in de middeleeuwen, had de adel in Oost-Europa net een tikkeltje meer macht dan in West-Europa, waardoor ze daar hun privileges niet alleen behielden maar zelfs verstevigden. Omdat de Koning in Engeland op dat moment net wat minder macht had dan in Frankrijk, kon hij geen monopolie op transatlantische handel afdwingen, waardoor handelaars rijk en machtig werden — terwijl dat in Frankrijk niet op die manier gebeurde, en in Spanje al helemaal niet. Maar voor hetzelfde geld was het anders gegaan.
Terwijl ik het boek las, en vooral naar het einde toe waar we iéts meer in het heden komen, begon het me wat tegen te steken. Er zitten gaten in het verhaal. Is neo-liberaal kapitalisme écht de enige weg naar een geslaagde natie? Wat is een natie, eigenlijk? Wat is de rigoereuze definitie van “extractive” en “inclusive”? Is er echt niet één tegenvoorbeeld te geven? Wat met nationalisme en met religie en ander niet-rationeel fanatisme? Letterlijk één pagina over media op het einde van het boek is al wat we te horen krijgen over de rol van informatie in dit alles — wat met de Verlichting en politieke en andere wetenschappers in het verleden, en televisie en internet en sociale media in het heden? En akkoord, Jared Diamond heeft zéker de wijsheid niet in pacht, maar is het écht zo dat geografie en klimaat en toegang tot pakweg de zee en natuurlijke rijkdom niéts te maken heeft met de dingen? Was er wel een industriële revolutie geweest zonder kolen en staal, om zo maar iets te zeggen?