Scan barcode
dbuntinx's review against another edition
4.0
De 39-jarige David van Reybrouck ken je misschien als freelancer voor De Morgen of van zijn "Waar België voor staat" over de toekomst van dit land. Onlangs schreef hij een boek over onze voormalige kolonie Congo die ooit ook wel een tijd Zaïre genoemd werd. Een boek dat heel lang nodig was, gezien er geen enkel degelijk naslagwerk bestond over de geschiedenis van Congo. Centraal in het boek staat Etienne Nkasi, de zwarte oude man die ook op de omslag staat geportretteerd. Hij heeft herinneringen die teruggaan tot het einde van de 19e eeuw, over Stanley en Livingstone enzo.
Het boek is opgedeeld in hoofdstukken die telkens een periode behandelen uit de geschiedenis van Congo. Zo worden bekend klinkende namen als Mobutu en Kabila uitvoerig belicht vanuit historisch en geschiedkundig standpunt. Maar het blijft niet bij een droge opsomming van feiten, oorzaken en gevolgen. Her en der worden verhalen en anekdotes ingeweven die David van Reybrouck te weten kwam in interviews tijdens zijn tien reizen naar Afrika.
Qua schrijfstijl is het - voor Nederlandstalige geschiedenisboeken - een verademing. Het lijkt eerder op een roman of een journalistiek verslag dan op een historisch boek. De vergelijking met de boeken van Michael Chabon krijg ik, om onbekende redenen, niet uit mijn hoofd. Doch zijn er aantal dingen die het leesplezier soms in de weg stonden. Zo heeft van Reybrouck de ambetante gewoonte om aan gebeurtenissen of personen te refereren die nog niet aan bod gekomen zijn om er dan tien pagina's later een uitleg over te geven. Hierdoor is het haast nodig om telkens een heel hoofdstuk te lezen, in plaats van hier en daar de tijd te nemen op de trein of het toilet.
Het boek is zwaar de moeite waard voor mensen die, zoals mij, geen idee hebben van wat Congo nu eigenlijk was. Deze fameuze krachttoer werd dan ook beloond met de AKO Literatuurprijs, de Libris Geschiedenis Prijs en de Jan Greshoffprijs. Voor zover zulke prijzen iets zeggen over de kwaliteit van een boek.
Maar ik kan iedereen aanraden om dit boek te kopen. Het ziet er een ongelooflijk dikke kloefer uit, maar de laatste 100 pagina's zijn allemaal bronverwijzingen.
Het boek is opgedeeld in hoofdstukken die telkens een periode behandelen uit de geschiedenis van Congo. Zo worden bekend klinkende namen als Mobutu en Kabila uitvoerig belicht vanuit historisch en geschiedkundig standpunt. Maar het blijft niet bij een droge opsomming van feiten, oorzaken en gevolgen. Her en der worden verhalen en anekdotes ingeweven die David van Reybrouck te weten kwam in interviews tijdens zijn tien reizen naar Afrika.
Qua schrijfstijl is het - voor Nederlandstalige geschiedenisboeken - een verademing. Het lijkt eerder op een roman of een journalistiek verslag dan op een historisch boek. De vergelijking met de boeken van Michael Chabon krijg ik, om onbekende redenen, niet uit mijn hoofd. Doch zijn er aantal dingen die het leesplezier soms in de weg stonden. Zo heeft van Reybrouck de ambetante gewoonte om aan gebeurtenissen of personen te refereren die nog niet aan bod gekomen zijn om er dan tien pagina's later een uitleg over te geven. Hierdoor is het haast nodig om telkens een heel hoofdstuk te lezen, in plaats van hier en daar de tijd te nemen op de trein of het toilet.
Het boek is zwaar de moeite waard voor mensen die, zoals mij, geen idee hebben van wat Congo nu eigenlijk was. Deze fameuze krachttoer werd dan ook beloond met de AKO Literatuurprijs, de Libris Geschiedenis Prijs en de Jan Greshoffprijs. Voor zover zulke prijzen iets zeggen over de kwaliteit van een boek.
Maar ik kan iedereen aanraden om dit boek te kopen. Het ziet er een ongelooflijk dikke kloefer uit, maar de laatste 100 pagina's zijn allemaal bronverwijzingen.
zwembadman's review against another edition
5.0
Wat een heerlijk boek. Ik heb 1,5 maand lang van deze kanjer genoten. Dobberend op de geschiedenis van een land dat ik eigenlijk niet kende, ben ik van de ene verbazing in de andere gevallen, zijn mijn mondhoeken regelmatig naar boven gekruld door de treffende anekdotes en heb ik gesmuld van de geweldige schrijfstijl. Eergisteren heb ik met spijt in het hart de laatste bladzijde moeten omslaan.
David Van Reybrouck heeft met "Congo" een meesterwerk geschreven dat drie dingen combineert.
Eerst en vooral is het een geschiedenis van Congo, een land dat wij kennen als de voormalige kolonie van België, maar waar verder niet dieper op wordt ingegaan. Dankzij dit boek heb ik ervaren dat het land boogt op een diversiteit en rijke tradities die lang vooraf gaan aan de komst van de blanke bezetters. De smeltkroes van stammen, culturen en talen heeft de laatste 150 jaar voor een bewogen geschiedenis gezorgd die minstens zo boeiend is als de veel vaker beschreven exploten van landen zoals de VS of Groot-Brittannië.
Het tweede facet is nog frappanter: dit vergeten zwarte gat op de wereldkaart, blijkt een sleutelrol te spelen in de grote ontwikkelingen van de afgelopen eeuw: de boomende rubberindustrie, cruciale veldslagen van de wereldoorlogen, de atoombom, de grootste humanitaire operatie uit de geschiedenis van de VN, de meest complexe verkiezing ooit georganiseerd, de verschuiving van het economisch zwaartepunt naar de relatie China-Afrika,... - het zijn stuk voor stuk zaken die voor ons in het Westen compleet onbekend zijn, maar vele malen significanter blijken dan pakweg de slag om de Ijzer of de V2-bommen op Antwerpen.
Wat het boek echter onovertroffen maakt, zijn de vele anekdotes en verhalen van gewone Congolezen. Van Reybrouck is tien keer naar het land gereisd, heeft er ontelbare uren interviews, gesprekken en avonturen doorgemaakt. Daar komen pareltjes uit zoals de journalist die in zijn beste pak (uiteraard op maat gemaakt in Brussel) the Rumble of the Jungle moest verslagen voor Mobutu, de piloot die bij een beschieting van zijn vliegtuigje een kogel rakelings langs zijn zetel zag passeren en - uiteraard - ongedeerd bleef omdat zijn tuig net gezegend was geweest door de lokale stam of de Congolese handelaar is Guangzhou die de ongebruikte bagagetoelage van Van Reybrouck koopt om zo nog meer spullen tot in Kinshasa te kunnen verschepen.
Het is briljant hoe de drie aspecten naadloos in elkaar overgaan. Een hoofdstuk kan beginnen met het verhaal over de nakende boksmatch tussen Mohammmed Ali en George Foreman, vervolgens uit de doeken doen hoe het eerste decennium van Mobutu's heerschappij van de excessen aan elkaar hing, toelichten hoe dit impact had op de vele mensen die profiteerden van zijn cliëntelisme, reflecteren op de geopolitieke steun die de president in die periode kreeg vanuit Amerika en België en uiteindelijk afsluiten met een bijzonder vermakelijke beschrijving van de bokswedstrijd zelf. Dit patroon herhaalt zich elk hoofdstuk, waardoor de geschiedenis van Congo bijzonder tastbaar wordt. Ze komt tot leven op een manier die ik nooit eerder heb ervaren.
Het duidelijkste teken dat dit boek goed is ingezonken, is dat mijn nieuwsgierigheid rond Centraal-Afrika de hoogte in is geschoten. Bezoekjes aan de Wikipedia-pagina's over Kampala, Luanda, Kigali of Lubumbashi zijn gewoon geworden. Lumumba, Kasavubu of Kabila zijn nu personages die voor mij even tastbaar zijn als Kennedy, Nixon of Reagan. En die Nyiragongo-uitbarsting in Rwanda is plots een heel pak dichterbij dan die talloze andere, anonieme nieuwsberichten.
Maar helaas, de achterkaft van dit (digitale) boek is bereikt. Het dubbele gevoel van een fantastische leeservaring, gemengd met het besef dat ze voorbij is. De tweede lockdown heeft in elk geval een mooi staartje gekregen.
David Van Reybrouck heeft met "Congo" een meesterwerk geschreven dat drie dingen combineert.
Eerst en vooral is het een geschiedenis van Congo, een land dat wij kennen als de voormalige kolonie van België, maar waar verder niet dieper op wordt ingegaan. Dankzij dit boek heb ik ervaren dat het land boogt op een diversiteit en rijke tradities die lang vooraf gaan aan de komst van de blanke bezetters. De smeltkroes van stammen, culturen en talen heeft de laatste 150 jaar voor een bewogen geschiedenis gezorgd die minstens zo boeiend is als de veel vaker beschreven exploten van landen zoals de VS of Groot-Brittannië.
Het tweede facet is nog frappanter: dit vergeten zwarte gat op de wereldkaart, blijkt een sleutelrol te spelen in de grote ontwikkelingen van de afgelopen eeuw: de boomende rubberindustrie, cruciale veldslagen van de wereldoorlogen, de atoombom, de grootste humanitaire operatie uit de geschiedenis van de VN, de meest complexe verkiezing ooit georganiseerd, de verschuiving van het economisch zwaartepunt naar de relatie China-Afrika,... - het zijn stuk voor stuk zaken die voor ons in het Westen compleet onbekend zijn, maar vele malen significanter blijken dan pakweg de slag om de Ijzer of de V2-bommen op Antwerpen.
Wat het boek echter onovertroffen maakt, zijn de vele anekdotes en verhalen van gewone Congolezen. Van Reybrouck is tien keer naar het land gereisd, heeft er ontelbare uren interviews, gesprekken en avonturen doorgemaakt. Daar komen pareltjes uit zoals de journalist die in zijn beste pak (uiteraard op maat gemaakt in Brussel) the Rumble of the Jungle moest verslagen voor Mobutu, de piloot die bij een beschieting van zijn vliegtuigje een kogel rakelings langs zijn zetel zag passeren en - uiteraard - ongedeerd bleef omdat zijn tuig net gezegend was geweest door de lokale stam of de Congolese handelaar is Guangzhou die de ongebruikte bagagetoelage van Van Reybrouck koopt om zo nog meer spullen tot in Kinshasa te kunnen verschepen.
Het is briljant hoe de drie aspecten naadloos in elkaar overgaan. Een hoofdstuk kan beginnen met het verhaal over de nakende boksmatch tussen Mohammmed Ali en George Foreman, vervolgens uit de doeken doen hoe het eerste decennium van Mobutu's heerschappij van de excessen aan elkaar hing, toelichten hoe dit impact had op de vele mensen die profiteerden van zijn cliëntelisme, reflecteren op de geopolitieke steun die de president in die periode kreeg vanuit Amerika en België en uiteindelijk afsluiten met een bijzonder vermakelijke beschrijving van de bokswedstrijd zelf. Dit patroon herhaalt zich elk hoofdstuk, waardoor de geschiedenis van Congo bijzonder tastbaar wordt. Ze komt tot leven op een manier die ik nooit eerder heb ervaren.
Het duidelijkste teken dat dit boek goed is ingezonken, is dat mijn nieuwsgierigheid rond Centraal-Afrika de hoogte in is geschoten. Bezoekjes aan de Wikipedia-pagina's over Kampala, Luanda, Kigali of Lubumbashi zijn gewoon geworden. Lumumba, Kasavubu of Kabila zijn nu personages die voor mij even tastbaar zijn als Kennedy, Nixon of Reagan. En die Nyiragongo-uitbarsting in Rwanda is plots een heel pak dichterbij dan die talloze andere, anonieme nieuwsberichten.
Maar helaas, de achterkaft van dit (digitale) boek is bereikt. Het dubbele gevoel van een fantastische leeservaring, gemengd met het besef dat ze voorbij is. De tweede lockdown heeft in elk geval een mooi staartje gekregen.
karolovesbooks's review against another edition
3.0
Blij dat hij uit is, zal hem nooit nog vastnemen. Ik heb er vier pogingen voor nodig gehad. Dit las als een geschiedenis tekstboek, wat niet wil zeggen dat ik je afraad om hem te lezen.
secretbookcase's review against another edition
challenging
informative
medium-paced
4.0
An impressive historical account of the DR Congo, in which Van Reybrouck intertwines personal histories with the broader twists and turns of Congo's political history. It makes for a book that is easy to read, despite it being a big tome, but also offers a multifaceted account of Congolese history. I did find the first half of the book better than the sections talking about Congo post-2002, where I found Van Reybrouck took some analytical shortcuts and displayed a westernised view of the Congolese wars. Where in the first part he was so good at humanising the Congolese who lived under colonial rule, he later falls back on more biased and problematic depictions of Congolese as materialistic, venal and passive. His understanding of the political dynamics of Congo post-2002 also seems less developed than of the colonial and Mobutu eras. But nonetheless a great book for anyone who wants an in-depth but accessible introduction to the DR Congo's history.
bookishbisimwas's review against another edition
4.0
This book is beautifully written. The subject matter is sensitive for me, so I am reading slowly! but the imagery and prose is equisite. Also, the author goes very in depth on the recent history of this beautiful country, and seeks multiple view points, which is refreshing.
sannereadstheworld's review against another edition
3.0
Overall, I really enjoyed this book. I learned an awful lot about Congolese history. What I really liked is how this overview put the little tidbits I did know in a larger context, and filled up some glaring gaps. And Van Reybrouck knows how to write: he sets the scene wonderfully and really knows how to create beautiful sentences.
I especially enjoyed the parts in which Van Reybrouck delves into oral history and the perspective of common Congolese people. In his attempt to write a non-westerncentric history of Congo, he interviewed a lot of regular Congolese people. It gives some really great personal insights in the various historical events. Some chapters in the second half of the novel had less of these personal anecdotes and I found those more difficult to get through.
However, I do have one gripe with Van Reybrouck’s approach, and I felt that was a loss for the first half of the novel, which deals with the colonial period. Van Reybrouck's oral history of the colonial era is a male one. Women are talked about, but only rarely given a voice.
The end result means an imbalanced narrative: of several colonial experiences, the male ones - of being a boy or a soldier in the colonial army - are given ample room. The Congolese perspective of that other colonial experience, the women who were the sexual companion of white men, is not given. If you talk about these women, and quote some white men on that phenomenon but not address the perspective of the women, you do fail in your objective of creating a non-eurocentric history of Congo (a goal Van Reybrouck sets for himself in his introduction).
Social climbing in colonial Congo is also measured by male standards: the church and politics were solely reserved for men once it was opened up to the Congolese. What did women do to gain social standing? We learn that some women held jobs, but we don’t hear from them. For example, the nurses could have provided an interesting insiders perspective on the tension between western and traditional medicine.
Furthermore, I’m really curious about the perspective of women on the colonial busybody politics of trying to implement monogamy. What changed for them? Did these social changes bring change to their economic or social status? What happened to those women who were the second, third, fourth wife and were abandoned when their husband was convinced to become monogamous? This is exemplary for the way in which Van Reybrouck treats the women in his oral history of the colony: they sometimes come into view in the male experience and we learn a little bit about them, but he doesn’t follow up with what happens to these women once they disappear from it. That is a loss to this otherwise really great introduction. The first half of the novel feels unbalanced in its objective to tell the history from the Congolese perspective - a perspective should include women. Van Reybrouck does show that he can do that in the second half of the novel, where there is more room for the experiences of women.
I especially enjoyed the parts in which Van Reybrouck delves into oral history and the perspective of common Congolese people. In his attempt to write a non-westerncentric history of Congo, he interviewed a lot of regular Congolese people. It gives some really great personal insights in the various historical events. Some chapters in the second half of the novel had less of these personal anecdotes and I found those more difficult to get through.
However, I do have one gripe with Van Reybrouck’s approach, and I felt that was a loss for the first half of the novel, which deals with the colonial period. Van Reybrouck's oral history of the colonial era is a male one. Women are talked about, but only rarely given a voice.
The end result means an imbalanced narrative: of several colonial experiences, the male ones - of being a boy or a soldier in the colonial army - are given ample room. The Congolese perspective of that other colonial experience, the women who were the sexual companion of white men, is not given. If you talk about these women, and quote some white men on that phenomenon but not address the perspective of the women, you do fail in your objective of creating a non-eurocentric history of Congo (a goal Van Reybrouck sets for himself in his introduction).
Social climbing in colonial Congo is also measured by male standards: the church and politics were solely reserved for men once it was opened up to the Congolese. What did women do to gain social standing? We learn that some women held jobs, but we don’t hear from them. For example, the nurses could have provided an interesting insiders perspective on the tension between western and traditional medicine.
Furthermore, I’m really curious about the perspective of women on the colonial busybody politics of trying to implement monogamy. What changed for them? Did these social changes bring change to their economic or social status? What happened to those women who were the second, third, fourth wife and were abandoned when their husband was convinced to become monogamous? This is exemplary for the way in which Van Reybrouck treats the women in his oral history of the colony: they sometimes come into view in the male experience and we learn a little bit about them, but he doesn’t follow up with what happens to these women once they disappear from it. That is a loss to this otherwise really great introduction. The first half of the novel feels unbalanced in its objective to tell the history from the Congolese perspective - a perspective should include women. Van Reybrouck does show that he can do that in the second half of the novel, where there is more room for the experiences of women.
cody240fc's review against another edition
5.0
While difficult to read at times, "Congo" is a horribly mesmerizing account of the last 150 years of Congo's history. From Leopold II and early colonialism to present day conflicts, life in the Congo has been an endlessly bloody affair.
Reybrouck's book is an important work. He uses memories and anecdotes of natives to tell the country's history. Most histories, particularly African histories, have been written by the colonizers. As Reybrouck says, "All I know is that I would rather talk to normal people than with politicians, that I learn more from anecdotes than from rhetoric." This book uses this approach with great success.
The violence in these passages is brutal, but "Congo" is a special book that brings these atrocities to light and takes a good hard look at the long term implications of colonialism.
Reybrouck's book is an important work. He uses memories and anecdotes of natives to tell the country's history. Most histories, particularly African histories, have been written by the colonizers. As Reybrouck says, "All I know is that I would rather talk to normal people than with politicians, that I learn more from anecdotes than from rhetoric." This book uses this approach with great success.
The violence in these passages is brutal, but "Congo" is a special book that brings these atrocities to light and takes a good hard look at the long term implications of colonialism.
More...